سندھ ۾ آن لائن ٹيڪسي ۽ بائيڪ سروسز کي ريگيوليٽ ڪرڻ لاءِ نيون پاليسيون
ڪراچي سميت سڄي سنڌ ۾ آن لائن ٹيڪسي ۽ موٽرسائيڪل سروسز جي مقبوليت سفر جي سهولت ۾ انقلاب آندو آهي، پر انهي سان گڏ بے ضابطگي، عورتن کي هڪسان ڪرڻ ۽ صارفن سان ٿيندڙ فريب به وڌندا ويا آهن. انهي مسئلي کي حل ڪرڻ لاءِ سنڌ حڪومت هينئر آن لائن ٹرانسپورٽ سروسز کي هڪ منظم ۽ قانوني نظام هيٺ آڻڻ لاءِ ڪم ڪري رهي آهي.
صوبائي وزير اطلاعات ۽ ٽرانسپورٽ شرجیل انعام میمن جي مطابق، حڪومت هڪ ريگيوليٽري اتھارٽي ٺاهي رهي آهي، جيڪا انهن سروسز لاءِ اخلاقي ضابطن، لائسنسنگ ۽ نگراني جا واضح اصول طئي ڪندي. انهن چيو ته، “اسان شھرين کي محفوظ، شفاف ۽ ماحول دوست سفر جي سهولت ڏيڻ چاهيون ٿا. هن وقت ڪيترائي شڪايتون اچي رهيون آهن، جن تي ڪارروائي ممڪن ناهي، ڇوته نظام ۾ خاميون آهن.”
خوفناڪ واقعن جي پٺيان فيصلو
حڪومت جو هي قدم صرف انتظامي بنيادن تي نه آهي، بلڪه ڪجهه حاليا واقعن جي ڪري به ورتو ويو آهي، جن شھرين ۽ حڪمرانن کي گهڻو پريشان ڪيو آهي.
عيدالفطر جي موقعي تي ڪراچي جي رهاڪي ثانيه فراز پنهنجي ڀيڻ جي گهر ڏاڍو کاڌو موٽرسائيڪل سروس ذريعي موڪليو. صدر کان دستگير تائين نھاري، شامي ڪباب ۽ قورما پهچائڻ گهرجي ها، پر رائيڊر سامان وٺي وڃڻ کانپوءِ ڪيترائي ڪلاڪ تائين غائب رهيو. جڏهن ثانيه کانئس رابطو ڪيو، تہ هن دعويٰ ڪيو ته سامان رستي ۾ گرجي ويو آهي ۽ سڀ ڪجهه ضايع ٿي ويو آهي. نہ رسيد، نہ واپسي، نہ ڪمپني طرفان ڪابه تسلي بخش جواب!
هڪ آمريڪي عورت سان تشدد
هڪ ٻيو واقعو، جنهن حڪومت کي متاثر ڪيو، اها هڪ آمريڪي خاتون سان ٿيل هڪسانيت جو معاملو هو. صوبائي وزير شاهينه شير علي جي مطابق، خاتون بحريه ٽائون وڃڻ لاءِ هڪ نجي آن لائن ٽيڪسي استعمال ڪئي. ڊرائيور هن کي اڪيلو ڏسي هڪسان ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي ۽ مزاحمت تي هن تي تشدد ڪيو. واقعي کانپوءِ گوڊاپ پوليس تي مقدمو درج ٿيو ۽ ملزم کي گرفتار ڪيو ويو.
حڪومتي اڳڪٿي ۽ مستقبل جي منصوبابندي
وزيراعليٰ سنڌ جي ترجمان سعديه جاويد مطابق، “آن لائن ٽيڪسي سروسز کي محفوظ بڻائڻ لاءِ سنڌ اسيمبليءَ مان بل پاس ڪيو آهي. هاڻي اهي سروسز هڪ مرڪزي پليٽ فارم هيٺ اچي وئي آهن. صارف پنهنجي سفر جي تفصيل فيملي سان شيئر ڪري سگهي ٿو ۽ سفر کانپوءِ فيڊبڪ ڏئي سگهي ٿو. ڪنهن به خرابي جي صورت ۾ قانوني ڪارروائي ممڪن ٿيندي.”
ان کان علاوه، سنڌ حڪومت الڪٽرڪ گاڏين جي ٽيڪسي فليٽ متعارف ڪرائڻ واري آهي، جنهن ۾ عورتن لاءِ الڳ گاڏيون به هونديون. ان سان گڏ، شھرين جي شڪايتن جي سڌي حل لاءِ ڊجيٽل پليٽ فارم به ٺهي رهيو آهي.
ماهرن جو موقف
سائبر سڪيورٽي ماهر ڊاڪٽر نعمان احمد چوي ٿو ته، “آن لائن ٽيڪسي سروسز سھولت ضرور آهن، پر بغير نگرانيءَ جي اهي خطرناڪ به ٿي سگهن ٿيون. جيستائين ويريڪيشن، ٽريڪنگ ۽ مانيٽرنگ جو نظام فعال نه ٿيندو، شھري اعتماد بحال نه ٿيندو.”
ٽيڪسي ڪمپنين سان ان معاملي تي رايو وٺڻ جي ڪوشش ڪئي وئي، پر خبر جي اشاعت تائين ڪوبه جواب نه مليو.
نتيجو:
سنڌ حڪومت آن لائن ٽرانسپورٽ کي قانوني ۽ محفوظ بڻائڻ لاءِ سخت اڳواٿي وٺي رهي آهي. جيڪڏهن هي منصوبا ڪامياب ٿيا، تہ شھري نه رڳو سفر جي سهولت، بلڪه حفاظت به محسوس ڪندا.
