ڪراچي (4 ڊسمبر): سنڌ جي وڏي وزير سيد مراد علي شاهه جي صدارت هيٺ پنج ڪلاڪن تي ٻڌل ڊگهي صوبائي ڪابينا اجلاس ۾ اهم فيصلا ڪيا ويا. اجلاس ۾ ڊائريڪٽوريٽ آف انڪلوزو ايجوڪيشن قائم ڪئي وئي ته جيئن سرڪاري ۽ خانگي اسڪولن ۾ معمولي آٽسٽڪ ٻارن جي داخلا کي يقيني بڻائي سگهجي ۽ سپريم ڪورٽ جي حڪمن جي روشني ۾ فوتي ڪوٽا ختم ڪئي وئي. ڳوٺاڻن کي صاف پاڻي ۽ صفائي جون سهولتون فراهم ڪرڻ لاءِ سنڌ پيپلز رورل سول سروسز ڪمپني قائم ڪئي وئي، وائيس چانسلرن جي مقرري جا معيار به تبديل ڪيا ويا، تعليمي بورڊن ۾ خامين کي ختم ڪرڻ لاءِ ڪميٽي جوڙي وئي. اجلاس وزيراعليٰ هائوس ۾ ٿيو جنهن ۾ صوبائي وزيرن، صلاحڪارن، خاص مددگارن، چيف سيڪريٽري آصف حيدر شاهه، وڏي وزير جو پرنسپل سيڪريٽري آغا آصف ۽ ٻين لاڳاپيل سيڪريٽرين شرڪت ڪئي. عام اسڪولن ۾ سست ٻارن جو داخلا: ڊپارٽمينٽ آف امپاورمينٽ آف پرسنز سان معذورن (DEPD) ڪابينا کي ٻڌايو ته بنيادي مسئلو اهو آهي ته مکيه اسٽريم جا سرڪاري ۽ پرائيويٽ اسڪول معمولي آٽسٽڪ، پوئتي پيل ۽ اسپيشل ٻارن کي داخلا ڏيڻ کان انڪار ڪن ٿا. اهي ٻار اسپيشل اسڪولن ۾ پڙهڻ لاءِ مجبور آهن جيڪي موجوده قانونن جي ڀڃڪڙي آهي. وڏي وزير ڪابينا جي مڪمل سهڪار سان قانونن کي نظر ۾ رکندي هڪ جامع تعليمي نظام ٺاهڻ لاءِ ڊائريڪٽوريٽ آف انڪلوزو ايجوڪيشن جي قيام جي منظوري ڏني. ڊائريڪٽوريٽ ڊي اي پي ڊي جي ماتحت هوندي، اسڪول ايجوڪيشن ڊپارٽمينٽ ۽ ڊي اي پي ڊي پاران جوڙيل گڏيل پاليسي تي عمل ڪندي ۽ گهٽ ۾ گهٽ خودڪش ٻارن جي مين اسٽريم اسڪولن ۾ داخلا کان انڪار ڪندڙ مسئلو حل ڪندي. فوتي ڪوٽا جو خاتمو: ڪابينا کي ٻڌايو ويو ته سپريم ڪورٽ 26 سيپٽمبر 2024 تي هڪ حڪم جاري ڪيو هو جنهن تحت سپريم ڪورٽ سنڌ سول سرونٽس (تقرري، پروموشن ۽ تبادلي) ضابطن جي رولز 1974 جي رول 11 A تحت فوت ٿيل ڪوٽا تحت ڀرتين سان امتيازي سلوڪ ۽ آرٽيڪل 3، 4، 5 (2)، 18، 25 (1) ۽ 27 جي خلاف قرار ڏنو ويو آهي. سپريم ڪورٽ آف پاڪستان جي حڪمن کي نظر ۾ رکندي ڪابينا سنڌ سول سرونٽس (اپائنٽمينٽ، پروموشن اينڊ ٽرانسفر) رولز 1974ع مان رول A-11 ختم ڪرڻ جي منظوري ڏئي ڇڏي. سنڌ پيپلز رورل سوڪ سروسز ڪمپني: سنڌ ڪابينا سنڌ ٽرانسفارميشن ايڪسيلريٽڊ رورل سروسز (اسٽارز) قدم تحت ”سنڌ پيپلز رورل سول سروسز“ جي قيام جي منظوري ڏئي ڇڏي. ان جو مقصد ڳوٺاڻن علائقن ۾ رهندڙ سنڌ جي 61 سيڪڙو آبادي کي صاف پاڻي ۽ صفائي سٿرائي جون سهولتون فراهم ڪرڻ آهي جتي 70 سيڪڙو ماڻهن کي صاف پاڻي ميسر ناهي ۽ 65 سيڪڙو ماڻهن کي صفائي جو مناسب انتظام ناهي. 2.5 سيڪڙو ساليانو آبادي جي واڌ سان، ڳوٺاڻن اسڪيمن کي غير موثر ٿيڻ کان روڪڻ لاء ترت قدمن جي ضرورت آهي. ورلڊ بئنڪ ان مقصد لاءِ 400 ملين ڊالر ڏيڻ جو اعلان ڪيو آهي جيڪو ٿرپارڪر، عمرڪوٽ ۽ ميرپورخاص سميت 8 ضلعن ۾ ڪم ڪندو. هن حڪمت عملي ۾ خدمتن لاء گهرن کان 1000 رپيا ماهوار گڏ ڪيا ويندا. روين جي تبديلي تي ڪميونٽي کي شامل ڪرڻ تي زور ڏنو ويو آهي. امڪاني فائدن ۾ بهتر صحت جا نتيجا، اقتصادي ترقي، ۽ پائيدار ڳوٺاڻن جي ترقي، گڏوگڏ ڪميونٽي کي بااختيار بڻائڻ ۽ صنف تي ٻڌل گورننس شامل آهن. يونيورسٽي ۽ بورڊ ڊپارٽمينٽ: تعليمي بورڊن جي مسئلن ۽ خامين کي ختم ڪرڻ لاءِ يونيورسٽي ۽ بورڊز ڊپارٽمينٽ سنڌ بورڊز آف انٽرميڊيٽ اينڊ سيڪنڊري ايجوڪيشن آرڊيننس 1972ع ۾ ڪجهه ترميمون تجويز ڪيون. ڪابينا تعليم واري وزير سيد سردار شاهه، چيف سيڪريٽري آصف حيدر شاهه ۽ سيڪريٽري يونيورسٽي اينڊ بورڊز تي ٻڌل ڪميٽي جوڙي ڇڏي جيڪا تعليمي بورڊن جي ڪارڪردگي بهتر بڻائڻ لاءِ سفارشون پيش ڪندي. تعليمي بورڊن ۾ مقرريون: ڪابينا کي ٻڌايو ويو ته بورڊن ۾ مقررين لاءِ اشتهار جي جواب ۾ وڏي انگ ۾ درخواستون مليون آهن. چيئرمين لاءِ 300، سيڪريٽريز لاءِ 119، ڪنٽرولر آف ايگزامنيشن لاءِ 140 ۽ آڊٽ آفيسرن لاءِ 69 درخواستون مليون آهن. شفافيت ۽ ميرٽ جي بنياد تي مقررين کي يقيني بڻائڻ لاءِ سمورن اسٽيڪ هولڊرن پاران ان ڳالهه تي اتفاق ڪيو ويو ته اهي سرچ ڪميٽي ذريعي انٽرويو وٺن جنهن ۾ وڏو وزير ڪميٽي ۾ ٻه ماهر شامل ڪندو. يونيورسٽين جي وائيس چانسلرن جي مقرري جي معيار ۾ تبديلي: جنرل يونيورسٽين جي وي سيز لاءِ 4 سالن جو تجربو ۽ مڪمل پروفيسر يا پبلڪ سيڪٽر ايڊمنسٽريٽر (BPS-21+) لاءِ لاڳاپيل ماسٽر ڊگري لازمي آهي. لاڳاپيل فيلڊ ۾ پي ايڇ ڊي کي ترجيح ڏني ويندي، وڏي وزير جي مقرري 4 سالن لاءِ هوندي، وڌيڪ هڪ مدي لاءِ واڌ ڪئي ويندي. درخواست ڏيندڙن جي وڌ ۾ وڌ عمر 62 سال مقرر ڪئي وئي. انجنيئرنگ يونيورسٽين جي وي سيز کي انجنيئرنگ ۾ پي ايڇ ڊي ۽ ايڇ اي سي جي پروفيسر جي معيار تي پورو لهڻ گهرجي. ميڊيڪل يونيورسٽين ۾ وي سي اميدوار ايم بي بي ايس ۽ ماسٽرس سان گڏ پوسٽ گريجوئيٽ فيلوشپ يا پي ايڇ ڊي ۽ سينيئر پبلڪ سيڪٽر ايڊمنسٽريٽرن (BPS-21+) سان مڪمل پروفيسر هجڻ گهرجي.
قانون جي يونيورسٽين ۾ وي سي اميدوارن جي ايل ايل ايم يا هڪ تعليمي يا عدالتي پيشه ورانه طور تي برابري جي قابليت گهربل آهي. قانون جي يونيورسٽين ۾ وي سي اميدوارن لاءِ ايل ايل ايم يا برابر جي قابليت تعليمي ماهر يا عدالتي پروفيشنل هجڻ ضروري قرار ڏنو ويو آهي. آئي بي اي يونيورسٽين جي وي سي کي لاڳاپيل فيلڊ ۾ ماسٽرس، پي ايڇ ڊي قابل پروفيسر يا سينيئر ايڊمنسٽريٽر (BPS-21+) جي ضرورت پوندي. ويٽرنري يونيورسٽين لاءِ ويٽرنري/اينيمل سائنسز ۾ پي ايڇ ڊي يا لاڳاپيل ڊگرين سان گڏ اعليٰ انتظامي قابليت (BPS-21+) جي ضرورت پوندي. ان معيار کي يقيني بڻائڻ لاءِ پبلڪ سيڪٽر يونيورسٽيز ايڪٽ ۾ ترميم جي منظوري ڏني وئي، منظور ٿيل مسودو قانون سازي لاءِ اسيمبلي ڏانهن موڪليو ويو. شهيد بينظير ڀٽو انسٽيٽيوٽ آف ڊيموڪريسي اينڊ فيڊرلزم: ڪابينا جمهوريت، وفاقيت ۽ سماجي انصاف جي لاءِ شهيد محترمه بينظير ڀٽو جي لازوال قربانين جي اعتراف ۾ شهيد بينظير ڀٽو انسٽيٽيوٽ آف ڊيموڪريسي اينڊ فيڊرلزم جي نالي سان هڪ نئون آزاد ادارو قائم ڪرڻ جو فيصلو ڪيو آهي. ڪراچي يونيورسٽي، سنڌ يونيورسٽي ڄامشورو ۽ شاهه عبداللطيف يونيورسٽي خيرپور ۾ بينظير چيئرز کي نئين اداري سان الحاق ڪيو ويندو. ڪابينا مالي سال 25-2024 تحت انسٽيٽيوٽ لاءِ 30 ڪروڙ رپين جي پڻ منظوري ڏني. انسٽيٽيوٽ جي قيام جو مسودو وڌيڪ بحث ۽ منظوري لاءِ اسيمبلي ڏانهن موڪليو ويو. ايم ايڇ پنهور انسٽيٽيوٽ: سنڌ ڪابينا ڄامشورو ۾ ايم ايڇ پنهور انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجي اسٽڊيز قائم ڪرڻ جي مسودي جي پڻ منظوري ڏني. انسٽيٽيوٽ جي قيام جو مقصد قدرتي ۽ سماجي سائنس جي شعبن ۾ تحقيق کي هٿي وٺرائڻ ۽ صوبائي، علائقائي ۽ بين الاقوامي سطح تي تحقيقي ادارن ۽ تنظيمن جي وچ ۾ ڀائيواري کي فروغ ڏيڻ آهي. ان اداري جو مقصد سنڌ جي علم جي ارتقا ۾ پنهنجو ڪردار ادا ڪرڻ ۽ سنڌ جي ثقافت، تاريخ ۽ سماج جي ڄاڻ کي عام ڪرڻ پڻ هوندو. اهو پڻ ٻڌايو ويو ته اداري کي ڊيجيٽائيز ڪيو ويو آهي ۽ آن لائن پليٽ فارم تي 6 هزار کان وڌيڪ اُملهه ڪتاب گڏ ڪيا ويا آهن. آئي ٽي ڊپارٽمينٽ رولز آف بزنس ۾ ترميم: سنڌ آءِ ٽي ڪمپني جي قيام جي پس منظر ۾ ڪابينا صوبائي حڪومتن جي کاتن ۾ ڪاروباري عمل جي ري-انجنيئرنگ ذريعي ڊجيٽل انقلاب کي هٿي وٺرائڻ لاءِ ضابطن ۾ ترميم جي منظوري ڏني. اڪيڊمي ۽ صنعت جي ڀائيواري سان سائنس ليبز، شهرن ۽ آئي ٽي پارڪ قائم ڪيا ويندا. سائنس ۽ آئي ٽي ۾ سرڪاري ۽ خانگي شعبن جي وچ ۾ تعاون کي آسان بڻايو ويندو. ڪي وي 132 گرڊ اسٽيشن لاءِ زمين جي منظوري: ڪابينا 40 لک رپيا في ايڪڙ جي حساب سان 132 ڪي وي گرڊ اسٽيشن قائم ڪرڻ لاءِ حيسڪو کي چار ايڪڙ زمين الاٽ ڪرڻ جي منظوري ڏني. زمين ديهه ۽ تپا ڀٽ شاهه، تعلقي هالا ۽ ضلعي مٽياري ۾ ڏني ويندي. پاڪستان گيس سلوشنز لميٽيڊ: سنڌ ڪابينا پاڪستان گيس سلوشنز لميٽيڊ (PGSL) جي درخواست تي ڪيٽي بندر واري علائقي ۾ ايل پي جي، ايل اين جي ۽ آر ايل اين جي بندرگاهه جي فزيبلٽي اسٽڊي لاءِ ليٽر آف سپورٽ جاري ڪرڻ جي منظوري ڏئي ڇڏي. پي جي ايس ايل سنڌ حڪومت تي ڪنهن ذميواري کان بغير خطري ۽ خرچ برداشت ڪندي. ڪابينا توانائي کاتي کي پي جي ايس ايل سان 25 سالن لاءِ (ٻي 25 سالن جي لاءِ توسيع جوڳو) ليز معاهدو ڪرڻ جي منظوري ڏني. اسٽڊي جي بنياد تي سنڌ حڪومت PGSL سان ڳالهين ۽ مالي فائدي واري معاهدي تي دستخط ڪرڻ جي حقدار هوندي. سنڌ ڪول مائننگ ڪنسيشن رولز 2020 ۾ ترميم: ڪابينا کي ٻڌايو ويو ته ڄامشورو ۾ لاکڙا ڪول فيلڊ 1309 چورس ڪلوميٽر (323460 ايڪڙ) ايراضيءَ تي پکڙيل آهي ۽ ان ۾ لڳ ڀڳ 1.328 ارب ٽن ڪوئلو موجود آهي جڏهن ته ٺٽو ۾ سونڊا/جھمپير ڪول فيلڊ 1822 چورس ڪلوميٽر (450226 ايڪڙ) جي ايراضيءَ تي پکڙيل آهي جنهن ۾ 1.27 ارب ٽن جا ذخيرا آهن. صوبائي حڪومت 2586666 ٽن ڪوئلي مان 375 رپيا في ٽن جي حساب سان 970 ملين رپيا رائلٽي حاصل ڪئي آهي. سنڌ ڪابينا مانيٽرنگ جي عمل کي بهتر بڻائڻ لاءِ 220 پرمٽ هولڊرن 225000 ايڪڙن تي ڪم ڪندڙ ٽئين پارٽين پاران آٽو اليڪٽرانڪ وزن مشينون لڳائڻ جي منظوري ڏني ڇاڪاڻ ته موجوده صورتحال ۾ ڪوئلي جي پيداوار جو اندازو لڳائڻ لاءِ ڪافي سهولتون نه آهن. تجويز ڪيل ٽيڪنالاجي ۾ اليڪٽرانڪ ويب برجز، مرڪزي ڊيٽا پروسيسنگ لاءِ ڪلائوڊ بيسڊ ٽول مينيجمينٽ سسٽم ۽ چيڪ پوسٽن تي اعليٰ ريزوليوشن سي سي ٽي وي ڪيمرا شامل آهن. آئي بي اي سکر سان ايم او يو جي تجديد: ڪابينا کي ٻڌايو ويو ته منظوري سان سنڌ حڪومت ۽ سکر آءِ بي اي وچ ۾ 25 فيبروري 2021 تي سمورن صوبائي کاتن ۾ گريڊ 5 کان 15 تائين جي ڀرتين لاءِ جنرل اسڪريننگ ٽيسٽ ڪرائڻ لاءِ مفاهمتي ياداشت تي صحيحون ڪيون ويون جيڪو 25 فيبروري 2024ع تي ختم ٿي چڪو آهي. ڪابينا سمورن کاتن ۾ 5 کان 15 تائين جي ڀرتين لاءِ جنرل اسڪريننگ ٽيسٽ ڪرائڻ لاءِ سکر آءِ بي اي سان ايم او يو جي تجديد جي منظوري ڏني. سي اي او ٽرانس ڪراچي: ڪابينا طارق منظور چانڊيو کي بي پي ايس گريڊ 19، ٽرانس ڪراچي جو سي اي او مقرر ڪرڻ جي منظوري ڏئي ڇڏي جنهن جو بنيادي مقصد بي آر ٽي ريڊ لائين منصوبي کي جديد ڪاروباري تي منتقل ڪرڻ آهي. ان منصوبي کي سنڌ حڪومت پاران 2020ع ۾ ايشين ڊولپمينٽ بئنڪ (ADP)، AFD، ايشين انفرااسٽرڪچر انويسٽمينٽ بئنڪ (AIIB) ۽ گرين ڪلائميٽ فنڊ (GCF) جي تعاون سان مالي امداد ڏني وئي آهي. مالي امداد جي منظوري: ڪابينا حسن سليمان ميموريل اسپتال ملير لاءِ گرانٽ جي منظوري ڏني جيڪا 2.25 ايڪڙ زمين تي قائم ڪئي پئي وڃي. سنڌ ڪابينا صحت جي سهولتن جي قيام لاءِ 2.3 ارب رپين جي گرانٽ جي منظوري ڏئي ڇڏي جيڪا ٻن سالن ۾ مڪمل ڪئي ويندي. سنڌ ڪابينا ريٽائرڊ سينيئر جج مسٽر ڌرمن اي اخاني کي ڊرگ ڪورٽ جو فل ٽائيم ميمبر مقرر ڪري ڇڏيو آهي. ڪابينا شهيد محترمه بينظير ڀٽو ميڊيڪل ڪاليج لياري جي رٽائرڊ پروفيسر جي مدي ۾ 3 کان 4 مهينا واڌ جي منظوري ڏني ۽ صحت کاتي کي هدايت ڪئي ته مقرر وقت ۾ نوان پروفيسر ڀرتي ڪيا وڃن. ڪابينا رٽائرڊ سيڪريٽري اعجاز ميمڻ کي ڪميشن فار پروٽيڪشن آف جرنلسٽس اينڊ ميڊيا پرسنز جو چيئرپرسن مقرر ڪرڻ جي منظوري ڏني. ڪابينا ڊاڪٽر نبيلا شاهه جيلاني کي سنڌ ڪول اٿارٽي بورڊ جو غير سرڪاري ميمبر مقرر ڪيو.
عبدالرشيد چنا
ميڊيا ڪنسلٽنٽ، وزيراعليٰ سنڌ
