مشهور ڪاروباري اڳواڻ
پاڪستان شوگر ملز ايسوسيئيشن (PSMA) جو اڳوڻو وائيس چيئرمين، پي ايس اي جو سينيئر ميمبر ۽ غني عثمان گروپ جو چيئرمين حاجي غني عثمان، وزيراعظم شهباز شريف جي صنعت لاءِ بجلي جي قيمت ۾ يونٽ ڪري 7.59 رپيا گهٽائڻ جي اعلان کي ملڪي معيشيت ۽ صنعت لاءِ مثبت قدم قرار ڏنو آهي. پر هن ٻين اهم معاملن تي فوري قدم کنيا وڃڻ جي ضرورت تي زور ڏنو آهي.
جيوي پاڪستان سان گفتگو ۾ حاجي غني عثمان چيو ته، “حڪومت جو فيصلو ضرور قابل تعريف آهي، پر هاڻي آئي پي پين (IPP) جي مسئلن تي به ڌيان ڏيڻ گهرجي.” هن کي وڌيڪ چيو ته، “حڪومت جا مٺا مٺا وعدا سٺا آهن، پر جيڪڏهن مهانگائي واقعي 1.5٪ تي آهي (جيتو ڏيڻ ۾ نه اچي ٿو)، ته ان جو اثر ايندڙ مانيٽري پاليسي ۾ ضرور نظر اچڻ گهرجي. رياستي بينڪ حڪومت جي ڪنٽرول ۾ نه هجي، پر پاليسي فيصلا ان جي مرض سان ٿيندا آهن. جيڪڏهن سود جي شرح هڪ انگ ۾ آڻي وڃي، ته پوءِ ڳالهه ٺيڪ ٿيندي. شرح سود 12٪ کان گهٽائي 9٪ ڪجي، ته اهو وڏو ڪاميابي هوندي.”
گهرن جي تعمير جي باري ۾ هن چيو ته، “حڪومت هن شعبي ۾ سٺيون ڳالهيون ڪري رهي آهي، پر گهرن جي قرضن جا 3-4 قسم بڻايا وڃن— جهڙوڪ 30 لک، 50 لک ۽ هڪ ڪروڙ رپيا. غريب ماڻهن کي 7-8٪ سود تي قرض ڏنو وڃي، ته گهرن جو شعبو ترقي ڪندو ۽ عوام جي ضرورت پوري ٿيندي. في الحال بينڪ 12٪ تي قرض ڏيئي رهيا آهن، جيڪڏهن حڪومت 3٪ جو فرق برداشت ڪري، ته ڪم آسان ٿي سگهي ٿو. دنيا ۾ گهرن لاءِ ڊگهي مدتي قرضا ڏنا وڃن ٿا، ان ڪري اتي ڪاميابي آهي. هتي پڻ سود گهٽائڻ گهرجي، ته گهرن جو شعبو ترقي ڪري سگهي.”
گاڏين جي صنعت جي باري ۾ هن چيو ته، “گاڏين جي قيمت تمام وڌي چڪي آهي. ليندڙ جي قيمت گهٽ ٿي آهي، پر سوئزڪي 600 سي سي گاڏي به 27 لک رپين ۾ وڪري ٿي رهي آهي، جيڪا عام ماڻهوءَ جي پھچ کان ٻاهر آهي.”
شوگر انڊسٽري جي باري ۾ (پاڻ شوگر مل جو مالڪ هجڻ ڪري)، حاجي غني عسان چيو ته، “ڊپٽي وزيراعظم اسحاق دار سان مثبت بحث ٿيو آهي ۽ 19 اپريل تائين ڪجهه عملي قدم اڳتي وڌي سگهن ٿا. شوگر ملز جو موقف آهي ته شوگر جي قيمت 169 رپيا هئڻ گهرجي، جڏهن ته حڪومت چوي ٿي ته رٽيل قيمت 154 کان 164 رپيا جي وچ ۾ هئڻ گهرجي. جيڪڏهن شوگر 169 تي ملي، ته معاملو آسان ٿيندو، ٻي صورت ۾ مشڪل ٿيندي.”
برائون شوگر درآمد ڪرڻ جي باري ۾ هن واضح ڪيو ته، “آف سيزن ۾ برائون شوگر کان اڇي شوگر ٺاهڻ جي قيمت وڌيڪ هوندي آهي، جيڪا حڪومت کي سمجهڻ گهرجي. هاڻي برائون شوگر منگائڻ سان قيمت ٻيڻ ٿي ويندي. پر جڏهن ملز مڪمل طور تي هلندڙ هونديون، ته برائون شوگر کان اڇي شوگر ٺاهڻ سستو پوي ٿو.” هن اهو به چيو ته، “پاڪستان ۾ وڌيڪ شوگر صنعت ۾ استعمال ٿيندي آهي، عام ماڻهو صرف 30٪ شوگر استعمال ڪن ٿا. ان باوجود حڪومت شوگر تي ٽيڪس وڌائي ڇڏيو آهي، جيڪو صحيح ناهي.”
اختتام تي هن چيو ته، “موجوده معاشي حالتن ۾ نيون شوگر ملون لڳائڻ ڪنهن لاءِ به آسان ناهي. هاڻي نين ملن جي قيام لاءِ شرايط سازگار ناهن.”
حاجي غني عثمان جو هي جامع انٽرويو حڪومت کي صنعتي ۽ معاشي مسئلن حل ڪرڻ لاءِ عملي قدم کنيا وڃڻ جي هڪ اھم ڪوشش آهي. اميد آهي ته وزيراعظم شهباز شريف جي اڳواڻي ۾ انهن مسئلن تي سنجيدگي سان ڪم ٿيندو.
حاجي غني عثمان جا وڌيڪ اهم نقطا:
مانيٽري پاليسي: جيڪڏهن مهانگائي 1.5٪ آهي، ته رياستي بينڪ شرح سود 12٪ کان گهٽائي 9٪ ڪري.
گهرن جا قرضا: حڪومت قرضن جا قسم (3 لک، 5 لک، 10 لک) بڻائي غريبن کي 7-8٪ تي قرض ڏني.
گاڏين جي قيمت: گاڏين جي قيمت تمام وڌي وئي آهي، عام ماڻهوءَ جي پھچ کان ٻاهر آهي.
شوگر انڊسٽري: ملز ۽ حڪومت وچ ۾ قيمت تي اختلاف، آف سيزن ۾ درآمد مهانگي ٿيندي.
نئون شوگر ملون: موجوده معاشي شرايط ۾ نيون ملون لڳائڻ ڏکيو آهي.
هي انٽرويو پاڪستان جي صنعتي ۽ معاشي استحڪام لاءِ فوري پاليسي تبديلي جي ضرورت کي اجاگر ڪري ٿو
