پارليمنٽ جي ممبران،ٽيڪنوڪرٽيس ۽ سول سوسائٽي جي نمائندن جو مطالبوآهي ته وفاق ۽ صوبن جي وچ ۾ قدرتي وسيلن جي ورچ بابت قانوني ۽ پاليسي فريم ورڪ تي نظر ٽاني ڪئي وڃي

اس پوسٹ کو شیئر کریں

ڪراچي (رپورٽر)پارليمنٽ جي ممبران،ٽيڪنوڪرٽيس ۽ سول سوسائٽي جي نمائندن جو مطالبوآهي ته وفاق ۽ صوبن جي وچ ۾ قدرتي وسيلن جي ورچ بابت قانوني ۽ پاليسي فريم ورڪ تي نظر ٽاني ڪئي وڃي .هنن هئي به مطالبو ڪيو ته سنڌ جي قدرتي وسيلن جي حقن جي وکالت ڪرڻ لاءِ گڏ ٿيا ۽ گڏيل مفادن واري ڪائونسل (سي سي آءِ) کي مضبوط ڪيو وڃي ، جيڪو وسيلن جي منصفاڻي ورڇ لاءِ اهم آئيني ادارو آهي. پاڪستان جي صوبن جي وچ ۾. اهڙن خيالن جو اظهار هن ضياءُ الدين يونيورسٽي جي فيڪلٽي آف لا، پوليٽڪس اينڊ گورننس ۾ نالج فورم ۽ سينٽر فار لا اينڊ پاليسي جي گڏيل سهڪار سان ”قدرتي وسيلن تي آئيني فريم ورڪ تحت قدرتي گئس تي سنڌ جي پوزيشن“ جي عنوان سان ٿيل هڪ ڊائلاگ سيشن کي خطاب ڪندي ڪيو.جنهن سينيٽر ضميرگهمرو،ايم پي اي قاسم سومري،ايم پي اي ماروي راشدي ،محمد حسين ،صابر حسين ڪريم خاني ،ڊاڪٽر ڪريم احمد خواجا،سسي پليجو،ڊاڪٽر عبدالرحيم سومرو،ايڊووڪيٽ سيد حيدر امام رضوي ،ذوالفقار هاليپوٽو،آدم ملڪ ،منظور شيخ سميت سول سوسائٽي جي نمائندي وڏي تعداد ۾ شرڪت ڪئي .ان گڏجائي ۾ سول سوسائٽي آرگنائيزيشن جي محقق محمد عبدالرافع پنهنجي تحقيق جي عنوان ”پاڪستان گيس پيراڊڪس: اينالائيزنگ پاليسيز اينڊ لاز انڪوئرنگ نيچرل گيس يوٽيلائيزيشن“ بابت تفصيلي پريزنٽيشن ڏني جيڪا نالج فورم جي سهڪار سان تيار ڪئي وئي آهي.جڏهن ته سينيٽر ضمير گهمرو وفاقي بين الصوبائي وزارت جي قيام تي تنقيد ڪندي ان کي غير آئيني ۽ سي سي آءِ جي مينڊيٽ ۽ 18هين ترميم جي ڀڃڪڙي قرار ڏنو. هن سنڌ حڪومت تي پڻ زور ڀريو ته هو قدرتي وسيلن جي حقن جهڙوڪ گئس ۽ پيٽروليم بابت غير حل ٿيل تڪرارن کي سپريم ڪورٽ آف پاڪستان آڏو اٿاري.ايم پي اي قاسم سومرو وفاق ۽ صوبائي تعاون جي سخت ضرورت تي زور ڏيندي چيو ته وفاقي يونٽن ۾ بي اعتمادي وڌي رهي آهي ۽ ان خال کي ختم ڪرڻ لاءِ ڪا به سنجيده ڪوشش نه ڪئي وئي آهي. هن نشاندهي ڪئي ته جڏهن ته ٿرپارڪر ڪوئلي تي هلندڙ پلانٽس ذريعي قومي بجلي جي پيداوار ۾ اهم ڪردار ادا ڪري رهيو آهي، جڏهن ته مقامي برادريون محروم رهنديون آهن، بجلي صوبي کان ٻاهر صنعتي مرڪزن تائين پهچائي ويندي آهي.هن وڌيڪ تنقيد ڪئي ته سنڌ جي ٿرپارڪر ضلعي ۾ ڪوئلي سان هلندڙ پلانٽس مان پيدا ٿيندڙ بجلي جي غير منصفانه ورهاست تي. جڏهن ته ٿر جي ڪوئلي جون مائنون قومي بجلي جي پيداوار ۾ اهم ڪردار ادا ڪن ٿيون، پر پيدا ٿيندڙ بجلي گهڻو ڪري مقامي برادرين کي نظرانداز ڪري ٿي. سومرو ٻڌايو ته ٿرپارڪر ضلعن ۾ ڪوئلي تي هلندڙ پاور پلانٽس ته قائم آهن پر ريگستان جي اڪثر شهرن ۽ ڳوٺن کي بجلي فراهم ناهي ڪئي وئي. ان جي بدران۾ ٿر جي ڪوئلي جي مائنن مان پيدا ٿيندڙ بجلي جو گهڻو حصو نيشنل گرڊ ۾ داخل ڪيو وڃي ٿو ۽ صنعتي مرڪزن کي فراهم ڪيو وڃي ٿو، خاص طور تي فيصل آباد ۾ ٽيڪسٽائل ملن، جڏهن ته سنڌ جا پنهنجا صنعتي شعبا اڻڄاتل آهن.اڳوڻي سينيٽر سسئي پليجو چيو ته اهم قومي فيصلن ۾ سي سي آءِ کي نظر انداز ڪيو پيو وڃي، ان کي غير موثر قرار ڏنو پيو وڃي. هن 6 واهه جي تعمير لاءِ تازي وفاقي فيصلي جو مثال ڏنو۽ چيو ته جيڪو اهم صوبائي اثرن وارو منصوبو آهي.، هن چيو ته هن پروجيڪٽ مڪمل طور تي سي سي آءِ کي نظرانداز ڪري ڇڏيو، وفاقي حڪومت سينٽرل ڊولپمينٽ ورڪنگ پارٽي (سي ڊي ڊبليو پي) جي بدران صوبائي ان پٽ يا احتجاج کان سواءِ منصوبي جي منظوري حاصل ڪري ورتي. ”سي سي آءِ کي هاڻي صوبائي مشاورت لاءِ اهم ادارو نه سمجهيو ويندو آهي،سسي پليجو سي سي آءِ جي اجلاسن جي غير منظم شيڊول تي وڌيڪ تنقيد ڪئي، جنهن تي هن دليل ڏنو ته وفاقي حڪومت صوبائي مفادن کي متاثر ڪندڙ فيصلا ڪرڻ وقت هن فورم کي ٽوڙڻ جي قابل بڻائي ٿي.ايم پي اي ماروي راشدي چيو ته سنڌ سڀ کان وڏو گئس پيدا ڪندڙ صوبو آهي پر صوبي ۾ گئس جي لوڊشيڊنگ تمام گهڻي آهي. هن وڌيڪ چيو ته سنڌ کي پيٽروليم ۽ گيس جي رائلٽي ۾ به پنهنجوحصو نه ڏنو پيو وڃي .مقررين پاڪستان جي آئين ۾ ڏنل وفاقيت ۽ وسيلن جي منصفاڻي ورڇ جي اصولن کي برقرار رکڻ لاءِ سي سي آءِ کي مضبوط ڪرڻ جي اهميت تي زور ڏنو. هنن وفاقي حڪومت کان مطالبو ڪيو ته سي سي آءِ کي قومي هم آهنگي برقرار رکڻ ۽ صوبن وچ ۾ اعتماد کي هٿي وٺرائڻ لاءِ هڪ اهم اوزار طور تسليم ڪيو وڃي. شرڪت ڪندڙن متفقه طور تي ان ڳالهه تي زور ڏنو ته سي سي آءِ جي ڪردار کي نظر انداز ڪرڻ وفاق جي وحدت کي خطري ۾ وجهي ٿو، حڪومت تي زور ڏنو ته هو ان آئيني فريم ورڪ جي اندر باقاعدي۽ بامعني مصروفيتن جو عزم ڪري.