**ڪراچي:** نیشنل بینڪ پاڪستان (NBP) تي يونائيٽيڊ نیشنل بینڪ لميٽيڊ، يوڪي (UNBL) ۾ پنھنجي حصص وڪري جي معاملي ۾ مالي بدانتظامي ۽ ضابطن جي خلاف ورزي جا سنگين الزام لڳايا ويا آھن، جن جي نتيجي ۾ قادي خزاني کي اربين رپين جي نقصان جو خطرو پيو آھي.
اهي الزامات ٽرانسپيرينسي انٽرنيشنل پاڪستان (TIP) ۾ داخل ڪيل ھڪ رسمي شڪايت ۾ سامھون آيا آھن. بدعنافي خلاف ڪم ڪندڙ عالمي اداري ان الزامن تي NBP جي صدر کي خط لکي وضاحت گھري آھي.
شڪايت جو محور NBP جو برطانوي تجارتي گروھ بيسٽ وي گروھ کي پنھنجو 45 سيڪڙو حصص وڪرو آھي.
**الزامن ۾ ھيٺيون пункتا شامل آهن:**
1. **گھٽ قيمت تي وڪري سان 12 ملين پائونڊ جو نقصان:** الزام آھي ته NBP اپنا حصص صرف 22.9 ملين پائونڊ ۾ PPRA ضابطن جي خلاف ورزي ڪندي وڪرو ڪيو. بينڪ کولي مقابلي جي بدران ھڪ ويليوئيٽر ۽ قانوني فرم کي خدمتن لاءِ رکيو. UNBL جي ملڪيت ۽ اثاثن جي قيمت، جيڪا سڏيءَ سان حصص جي قيمت طئي ڪري ٿي، صرف 25 ملين پائونڊ لڳائي وئي جڏهن ته ان جي اصلي قيمت ان کان وڌيڪ ھجڻ جو قوي امڪان ھو. ان غلط عمل جي نتيجي ۾ NBP کي حصص جي مسابقتي قيمت نه ملي جنھن سان اٽڪل 12 ملين پائونڊ (آڊيٽر جنرل پاڪستان مطابق تقريباً 3.45 ارب رپيا) جو نقصان ٿيو.
2. **22.9 ملين پائونڊ جي رقم پاڪستان نه آڻڻ جي ناڪامي:** اسٽيٽ بينڪ پاڪستان جي واضح ھدايتن جي باوجود وڪري مان حاصل ٿيل 22.9 ملين پائونڊ (8.1 ارب رپين کان وڌيڪ) جي مڪمل رقم پاڪستان نه آندي وئي. اسٽيٽ بينڪ مارچ 2024 ۾ پنھنجي حتمي منظوري قانومن جي پابندي ۽ رقم جي واپسي شرط تي ڪئي ھئي. جيتوڻيڪ بيسٽ وي گروھ ان رقم جو جولاءِ 2024 ۾ NBP جي بحرين برانچ جي خاني ۾ جمع ڪري ڇڏي ھئي، رقم اڃا به ٻاھرين ملڪ ۾ آھي. بينڪ جي انتظاميه جو چوڻ آھي ته اھو رقم NBP نيويارڪ برانچ بند ڪرڻ جي خرچن پورا ڪرڻ لاءِ بحرين ۾ رکڻ چاھي ٿي، جيڪو اسٽيٽ بينڪ جي ھدايت خلاف آھي.
**ضابطن جي خلاف ورزي:**
TIP جي خط ۾ ان تي روشني وڌل آھي ته اسٽيٽ بينڪ پاڪستان مسلسل NBP کي مقامي ۽ بين الاقوامي قانومن سميت زر مبادلو ضابطن جي پابندي جي ھدايت ڪئي ھئي. PPRA ضابطن 2004 جي رول 20 تحت، جيڪو خريداري جو بنيادي طريقو کولي مقابلي جي ٻولي کي قرار ڏئي ٿو، ان وڏي قيمت واري معامدي لاءِ صلاحڪارن جي تقرري ۾ ان جي خلاف ورزي ڪئي وئي.
معاملي جي ھڪ ٻي متنازعہ پھلو جو تعلق NBP جي پنھنجي انتظاميه جي ان اعتراض سان آھي جتي بيسٽ وي گروھ جي بينڪاري جي کاروبار چلاڻ جي تجربي تي تحفظن جو اظھار ڪيو ويو ھو، ان جي باوجود NBP جي بورڊ ڊسمبر 2023 جي ھڪ ايمرجنسي ميٽنگ ۾ ان وڪري جي منظوري ڏني.
**جوابدھي جو مطالبو:**
ٽرانسپيرينسي انٽرنيشنل پاڪستان جو خط رياستي ملڪيت واري عظيم بينک کان جوابدھي جو ھڪ رسمي قدم آھي. جيڪڏهن اهي الزامات ثابت ٿي وڃن ته ان سان ڪارپوريٽ گورنس ۾ سنگين خامين ۽ قادي اثاثن جي حفاظت ۾ ناڪافي جي نشاندهي ٿيندي.
نیشنل بینڪ پاڪستان ان مخصوص الزامن جي حوالي سان اڃان تائين ڪو عوامي بيان جاري نه ڪيو آھي. اهو صورت حال پاڪستان جي رياستي ملڪيت ۾ چلندڙ ادارن جي وڏين بين الاقوامي معامدن جي نگراني ۽ مرڪزي بينڪ طرفان جاري ھدايتن تي عملدرآمد جي حوالي سان سوال کڙا ڪري ٿو.
