
ملتان: پاڪستان اونٽن جي وڏي آبادي وارو ملڪ آهي، جيڪو هاڻي اونٽڻي جي خشڪ دودھ جي برآمد سان گڏ زرمبادلہ ڪمائڻ جي نئين منزل تي پهتو آهي. چين کان سواءِ خليجي ملڪن ۾ به هن منفرد ۽ غذائيت سان ڀرپور مصنوعات جي طرف وڏي دلچسپي ظاهر ڪئي وئي آهي.
پاڪستان ۾ اونٽن جي آبادي ۽ اهميت
دنيا ۾ اونٽن جي وڌ کي وڌيڪ پيداوار جي ڳالهه ٿيندي تہ صوماليه، سوڊان ۽ ڪينيا جي نالا اچن وارا آهن، پر شايد توهان کي هن ڳالهه تي حيرت ٿيندي تہ پاڪستان ۾ به اونٽن جي تعداد 12 لک کان وڌيڪ آهي، جيڪا ايشيا ۾ سڀ کان وڏي آبادي آهي. اقتصادي سروي 2023-24 جي مطابق، بلوچستان ۾ ملڪ جي 40 سيڪڙو اونٽ موجود آهن، جڏهن تہ ٿرپارڪر، رحيم يار خان ۽ بہاولپور ۾ به انهن جو وڏو تعداد آهي.
چين ڏانهن پهريون شپمينٽ ۽ معاهدو
پاڪستان جي هڪ نجي ڪمپني “اي ايل سي بائيو ٽيڪنالاجي لميٽيڊ” چين جي ٻن ڪمپنين کي 22 ٽن خشڪ دودھ جي شپمينٽ موڪلي آهي، جيڪا اڳتي ٽن ڏينهن ۾ چين پهچي ويندي. وزارت تحفظ خوراڪ جي مطابق، سال 2023ع ۾ پاڪستان ۽ چين وچ ۾ هڪ معاهدو ٿيو، جنهن تحت ڳئون، ڀينس ۽ اونٽ جي ڊئري مصنوعات برآمد ڪري سگهجن ٿيون.
ڪمپني جي منيجنگ ڊائريڪٽر احتشام الحق جو چوڻ آهي تہ:

“چين ۾ اونٽڻي جي دودھ جي طلب ۽ سائنسي اهميت وڌي رهي آهي. اسان جون 22 ڪليڪشن سينٽرز ملتان کان صادق آباد ۽ ٿرپارڪر تائين قائم ڪيا آهن، جتي روزانو 15 کان 20 هزار ليٽر دودھ گڏ ڪيو ويندو آهي. ساليانو 500 کان 600 ٽن پائوڊر چين موڪلڻ جو هدف آهي.”
خليجي ملڪن جي دلچسپي ۽ معياري جانچ
احتشام الحق مطابق، متحدہ عرب امارات ۾ پاڪستاني اونٽڻي جي دودھ جو پائوڊر منظور ٿي چڪو آهي، جڏهن تہ سعودي عرب جي هڪ ڪمپني به ٽيسٽنگ مڪمل ڪري چڪي آهي. هنن جو چوڻ آهي تہ:
“اسان جي ليبارٽرين ۾ دودھ کي صاف ۽ خالص چيڪ ڪيو ويندو آهي. چين ۾ پاڪستاني دودھ جي معياري ٽيسٽنگ کان پوءِ هن کي منظور ڪيو ويو آهي.”

مستقبل جي اميدون ۽ معيشت ۾ اثر
پاڪستان ۾ اونٽ نه رڳو سفر ۽ سامان جي ترسيل لاءِ استعمال ٿيندا آهن، پر انهن جو گوشت ۽ دودھ به مقبول آهي. اونٽڻي جو دودھ ڪينسر، ذيابطيس ۽ مدافعتي نظام لاءِ فائديمند سمجهيو ويندو آهي. جيڪڏهن حڪومت هن شعبي ۾ وڌيڪ سرمايڪاري ڪري، تہ پاڪستان هن منفرد برآمدات مان ساليانو ڪروڙين ڊالر ڪمائي سگهي ٿو.

خلاصو:
پاڪستان مان پهريون دفعو اونٽڻي جو خشڪ دودھ چين ۽ خليجي ملڪن ڏانهن برآمد ٿي رهيو آهي.
ساليانو 500-600 ٽن پائوڊر برآمد جو هدف مقرر آهي.
خليجي ملڪن ۾ به پاڪستاني دودھ جي طلب اڀري رهي آهي.
هن نئين برآمدات سان پاڪستان جي معيشت ۾ وڌيڪ بهتري جي توقع آهي.
هن نئين قدم سان پاڪستان نه رڳو پنهنجي ڊئري صنعت کي وسيع ڪري رهيو آهي، پر دنيا جي مارڪيٽ ۾ پنهنجو مقام پڻ بڻائي رهيو آهي.


